Saint Joan - Donmar Warehouse

En voor je het weet is het alweer tijd voor de laatste voorstelling. Die avond ga ik naar het Donmar Warehouse voor het toneelstuk 'Saint Joan' van Bernard Shaw dat de première beleefde in 1923. 

'Saint Joan' is een dramatisering van het proces tegen Jeanne d'Arc waarin ze beschuldigd werd van ketterij en hekserij en uiteindelijk in 1431 leidde tot haar executie. Maar ook het verhaal van een pure onbevangen vrouw die ingegeven door visioenen en een goddelijke stem het als haar missie ziet om Frankrijk te bevrijden van het juk van de Engelse overheersing. Ze krijgt veel te stellen krijgt met onwetendheid, onbegrip en mannelijke dominantie. Het onderliggende thema van de onverenigbare verschillen, van de progressieve visie van een individu tegenover de gevestigde orde is van alle tijden en dan blijkt Saint Joan ook heden ten dage verrassend relevant. 

Het Donmar is altijd een heerlijk theater om te komen en ook deze keer is de beperkte ruimte optimaal benut in een fantastisch ontwerp van Robert Jones. Al bij binnenkomst is de hoofdrolspeelster Gemma Arterton als Jeanne aanwezig op een groot altaar compleet met crucifix.  Spaarzame beelden en teksten verschijnen op een triptiek tegen de achterwand. Ze lijkt in gebed en haar zwaard aan God te offeren. 

Maar schijn bedriegt en de kerk verandert abrupt in een vergaderzaal in de City, kil chroom en perspex en de schermen op de achtergrond tonen ineens beursberichten, nieuwsuitzendingen en conference calls. Gecombineerd met bijna stichtelijke muziek van Michael Bruce en de geur van wierook zet deze serene proloog de toon voor een indrukwekkend toneelstuk. 

Regisseur Josie Rourke weet de iconische status van Jeanne als martelares te versterken door haar te isoleren van de rest van de mannelijke cast. Niet alleen door haar authentieke middeleeuwse kledij maar ook door de veranderende sfeer van de set en belichting zodra Jeanne het toneel betreedt, bijna alsof het verleden het heden doorbreekt. Maar de keuzes die Rourke maakt in deze versie van 'Saint Joan' zijn niet altijd even geslaagd. De twee werelden in verschillende eeuwen botsen en dat komt de geloofwaardigheid en de overtuigingskracht niet altijd ten goede en voelt op sommige momenten wat vergezocht en te belerend.

Maar Gemma Arterton heeft een geweldige bijna engelachtige uitstraling in de titelrol. Niet alleen puur en spiritueel maar zeker ook sterk, verbeten en doortastend in haar strijd. Er staat ook een meer dan uitstekende mannencast op het toneel met Hadley Fraser als Dunois. Indruk maken ook Fisayo Akinade als de egocentrische maar timide kroonprins, Rory Keenan als een ijzige inquisiteur en Niall Buggy als de starre zelfgenoegzame aartsbisschop. 

Maar het zijn vooral de momenten dat Arterton op het toneel staat die behoren tot de absolute hoogtepunten van 'Saint Joan'. Een fabelachtig mooie prestatie.

Deze voorstelling zag ik 's avonds op donderdag 29 december 2016

© foto's Jack Sain

School Of Rock - New London Theatre

Op de laatste dag in Londen staat als eerste de matinee van de nieuwe Andrew Lloyd Webber 'School Of Rock' op het programma. Na de première december 2015 in New York kwam al snel het bericht dat in de herfst van 2016 de Londense versie in het New London Theatre te zien zou zijn. 'School Of Rock' is gebaseerd op de gelijknamige film uit 2003 en voor de musicalversie sloeg Lloyd Webber na 'Love Never Dies' opnieuw de handen ineen met tekstschrijver Glenn Slater. Het script is van Julian Fellowes die wellicht het bekendst is van 'Downtown Abbey' maar op musicalgebied ook al zijn sporen heeft verdiend met bijvoorbeeld 'Mary Poppins' en recenter met 'Half A Sixpence' en 'The Wind In The Willows'.

Het zit de ietwat naïeve gitarist Dewey Finn allemaal niet mee. Hij heeft geen cent en is ontslagen uit zijn band No Vancancy nét voor de talentenjacht Battle Of The Bands plaats vindt. Hij woont tijdelijk bij zijn nerdy vriend Ned Schneebly en als Patty Di Marco, Ned's nogal dominante vriendin, Dewey een ultimatum stelt om nu eindelijk de huur eens te betalen slaat de paniek toe. Maar de oplossing lijkt ineens dichtbij als er naar Ned gebeld wordt en Dewey toevallig de telefoon opneemt ... De prestigieuze Horace Green School zit dringend verlegen om een invaldocent. Dewey ziet zijn kans schoon en doet zich bij Rosalie Mullins de strenge directrice van de school voor als Mr Schneebly om zo op een slinkse manier wat geld te verdienen. Als de kinderen muzikale talenten blijken krijgt Dewey het idee om een eigen rockband te vormen en zo toch mee te kunnen doen in Battle Of The Bands. Maar voor het zover is krijgt hij heel wat te stellen om het vertrouwen van de kinderen te winnen en de lastige vragen van de leraren en de ouders te ontwijken. Het wachten is op het moment dat hij een keer genadeloos door de mand valt.

Het script van Fellowes zit vol vaart en is zeer te genieten al voelt het op momenten wel erg voorspelbaar. Het is duidelijk gericht op het recht toe recht aan vertellen van het verhaal van de familievoorstelling die 'School Of Rock' nu eenmaal is. Jammer is wel dat alle stereotypen zonder enige gene uit de kast worden getrokken en de karakters voelen soms wel erg plat en cartoonesk. 

De score kent een aantal songs uit de film ('School Of Rock' en 'In The End Of Time') maar het grootste deel zijn toch nieuwe composities van Andrew Lloyd Webber. Krachtige rock in 'When I Climb To The Top Of Mount Rock' en 'Stick It To The Man' en meer klassiek geïnspireerde songs als 'Horace Green Alma Mater', 'Faculty Quadrille' of 'If Only You Would Listen'. Muzikaal klinkt het heel erg lekker in een soort eclectische kruising tussen 'Whistle Down The Wind' en 'Jesus Christ Superstar' met een vleugje 'The Beautiful Game'. Ja Lloyd Webber staat er om bekend om wel eens te lenen uit zijn eigen oeuvre. Grappig om te zien dat dan 'Variation 7' uit 'Variations' met naam en toenaam opduikt in deze musical en dat zelfs de bekendste aria uit Mozart's Die Zauberflöte een belangrijk aandeel krijgt. 

Deze middag was de alternate Gary Trainor op voor de rol van Dewey Finn en die deed het fantastisch in een erg energieke en vooral sympathieke performance. Florence Andrews maakt vocaal indruk als Rosalie Mullins en Preeya Kalidas weet het beste te halen uit haar bescheiden rol als Patty Di Marco. En ook Oliver Jackson is erg overtuigend in zijn rol van Ned Schneebly. 

Maar het volwassen ensemble staat duidelijk in de schaduw van de erg getalenteerde kids die in drie groepen alterneren. Getalenteerd maar niet perfect en dat past ook prima bij de gang van het verhaal.  Het is leuk om te zien hoe ieder van de kinderen uiteindelijk hun eigen aandeel in de band krijgen. En dat is dan misschien niet altijd op de voorgrond als de Katie de bassist, Freddy de drummer, Lawrence op keyboards en Zack als gitarist maar ook als achtergrondzangeres, in de techniek of als stylist en manager. 

Bij aanvang is er de aankondiging van Lloyd Webber dat de kinderen zelf de instrumenten bespelen. Ga er maar aan staan met instrumenten die bijna even groot zijn als de kids zelf. Dat gaat niet altijd perfect zoals bij Tom Abisgold als Zack bij wie de band van zijn gitaar losraakt of Nicole Dube als Tomika die genadeloos de mist ingaat bij de inzet van Amazing Grace. Met paniek op haar gezicht zet ze door en weet zich prima te herpakken.

Oké het design van de musical is niet erg vernieuwend maar dik in orde waarbij vooral de kostuums opvallen van Anna Louizos, die overigens ook de functionele set ontwierp en het prachtige lichtdesign van Natasha Katz waarbij in momenten wordt geschakeld van een bijna saaie hal in de school naar de overweldigende setting van een rockconcert. 

'School Of Rock' is absoluut een heerlijke middag in het theater. De musical is niet al te diepgravend en soms wat te clichématig maar in alle opzichten eerlijk, aanstekelijk en vol humor.

Deze voorstelling zag ik 's middags op donderdag 29 december 2016

© foto's Tristram Kenton

The Dresser - Duke Of York's Theatre

Na een heftige musical matinee met 'Lazarus' is het 's avonds weer tijd voor wat meer behoudend toneel. In het Duke of York's Theatre zie ik 'The Dresser'. Een toneelstuk van Ronald Harwood dat dateert uit 1980 en succesvol werd verfilmd in 1983. Ook maakte Richard Eyre enkele jaren geleden nog een verfilming voor de BBC met zwaargewichten Ian McKellen en Anthony Hopkins in de hoofdrollen.

'The Dresser' speelt zich af in 1942 tijdens de Blitz en vertelt het verhaal van Sir, een nogal tirannieke acteur in de herfst van een eens zo succesvolle carrière en Norman, sinds lange tijd zijn kleder en de spreekwoordelijke rots in de branding.

Het Shakespeare gezelschap is bezig aan een tournee langs de kleine regionale theaters als Sir ziek wordt. En terwijl de vrouw van Sir en Madge, de toneelmanager de voorstelling van King Lear van die avond willen afgelasten, is Sir vastbesloten om toch op te gaan. En dat ondanks het feit dat hij zich de teksten maar moeilijk kan herinneren en op momenten niet eens weet welke Shakespeare hij die avond moet spelen. Het is aan Norman om ervoor te zorgen dat Sir ook die avond weer een grootse prestatie levert.

'The Dresser' is een prachtig stuk over het theater en menselijke emoties, scherp en schrijnend maar zeker met veel tragikomische momenten. Ken Stott is een overheersende brute, bulderende Sir die maar al te goed lijkt te beseffen dat behalve zijn lichaam nu ook zijn geest hem in de steek begint te laten. En Reece Shearsmith als kwetsbare Norman ontroert, de toegewijde kleder die als enige Sir lijkt te kunnen bespelen en bij wie ondanks de maniertjes en vleierij al snel de eenzaamheid door het masker breekt. De vriendschappelijke affectie tussen beide mannen is evident maar sluimert en blijft onuitgesproken ook als  het doek definitief valt. En hoewel Stott en Shearsmith de voorstelling dragen zijn er ook prachtige rollen voor Harriet Thorpe als de geplaagde vrouw van Sir en Selina Cadell die indruk maakt als Madge. 

'The Dresser' kent een prachtig design van Michael Taylor die verantwoordelijk is voor de set en kostuums. Vrij klassiek maar verrassend als blijkt dat de enorme constructie kan draaien en het interieur van de kleedkamer verdwijnt om plaats te maken voor de coulissen en een deel van het toneel. Het lichtontwerp van James Farncombe is sober maar het gehele design weet perfect de sfeer te treffen van een oud theater in een provinciestadje ten tijde van de oorlog. 

Oké 'The Dresser' als toneelstuk is misschien een beetje stoffig en mist af en toe wat vaart, maar de schitterende prestaties van de acteurs maakt een hele hoop goed.

Deze voorstelling zag ik 's avonds op woensdag 28 december 2016

© foto's Hugo Glendinning 

Lazarus - King's Cross Theatre

De diversiteit in musicalland is overduidelijk als ik voor de volgende matinee naar het KX Theatre nabij King's Cross ga voor de David Bowie musical 'Lazarus', want het contrast met de voorstelling die ik de avond tevoren zag kan bijna niet groter zijn. 

Ik ken de muziek van Bowie, maar ben zeker geen kenner.  En mijn kaartje, aangeschaft toen de voorverkoop begon, was ook ingegeven door nieuwsgierigheid of het de hype die de voorstelling in New York omgaf wel waard was. Maar goed  £15 in het midden van de eerste rij was een koopje. Goede keuze wordt me nog op het hart gedrukt als ik het theater binnenkom. En het blijkt inderdaad een fantastische plaats. Blijkbaar hadden de producenten vaste theaters genoeg om  in Londen uit te kiezen, maar er is gekozen voor een groot en nogal zielloos pop-up theater dat maar een paar maanden huis bood aan deze anti-jukebox-musical. Inmiddels is 'Lazarus' al weer theatergeschiedenis want de laatste voorstelling werd in Londen op 22 januari gespeeld. Niettemin spookt de voorstelling nog regelmatig door mijn hoofd en hoewel 'Lazarus' je met meer vragen dan antwoorden laat zitten, bleek het een prachtige nalatenschap van een muzikaal genie.

Inspiratie voor de musical 'Lazarus' is de roman 'The Man Who Fell To Earth' van Walter Tevis en meer bepaald de verfilming uit 1976 door Nicolas Roeg met David Bowie in de hoofdrol van de buitenaardse Thomas Jerome Newton. Bowie schreef het script samen met Enda Walsh, onder andere bekend van 'Once'. En hoewel een samenhangend verhaal ver te zoeken is, vormt dat wat mij betreft ook gelijk de intrigerende en veelzeggende kracht van deze productie.  

Newton lijkt gevangen tussen leven en dood in een bestaan dat begrensd is tot een duur appartement in New York. Zijn enige contact met de werkelijke wereld lijkt zijn assistent Elly en verdoofd door drank, wordt hij verscheurd door verdriet over zijn verloren liefde Mary Lou en existentiële angsten. Andere personages zijn een bijna engelachtig buitenaards wezentje bekend als Girl, en de sinistere kwaadwillende Valentine die in eerste instantie veel op Newton lijkt, maar in bijna alles het tegenovergestelde blijkt, gezien zijn bijna demonische krachten. 

Het is in het verhaal eigenlijk nooit duidelijk wat zich in de realiteit afspeelt en wat voortkomt uit het brein van Newton. De set lijkt een sober appartement maar kan evengoed een ruimte in een psychiatrische instelling zijn, met Elly niet als zijn PA maar psychiater. Dat zij langzaam transformeert in Mary Lou kan uiteraard waar zijn, maar evengoed een bizar hersenspinsel van Thomas. Sterk is ook de symboliek van goed tegenover kwaad, van engelen tegenover een duivel. Een bijna Faustiaans gegeven. Het verhaal is uiterst confuus maar werkt bijna hallucinerend waarbij verschillende realiteiten in elkaar lijken over te vloeien. Maar het einde is licht en optimistisch waarbij Newton en Girl eindelijk bevrijd lijken te worden.

De eigenzinnigheid die de carrière van Bowie kenmerkte, weerspiegelt in alle aspecten van dit project en met het creatieve team van regisseur Ivo van Hove is een perfectie synergie bereikt. Het design van Jan Versweyveld is sober en subliem en zorgt met de kostuums van An D'Huys en het videodesign van Tal Yarden voor vele visuele verrassingen. Overweldigend en inventief.

Bowie's oeuvre vormt het rijke muzikale landschap en daarin zijn dappere keuzes gemaakt waarbij bekende songs niet alleen vertrouwd klinken maar in de nieuwe arrangementen en in de context van het verhaal bijna nieuw lijken. Het zwaartepunt lijkt te liggen op songs uit de laatste jaren van zijn carrière met een aantal nummers van 'The Next Day' uit 2013 en drie nieuwe songs die Bowie speciaal voor de musical schreef : 'No Plan', 'Killing A Little Time' en 'When I Met You'. De muziek wordt fantastisch vertolkt door de band die een prominente plaats in de set heeft en het geluidsontwerp is opvallend goed.

De acteurs uit New York hernemen hun hoofdrollen voor de Londense productie. Michael C. Hall als Newton die de eenzaamheid en wanhoop van zijn karakter uitstekend weet over te brengen en wiens stem griezelig veel op die van Bowie lijkt. Michael Esper speelt de duivelse sinistere Valentine met bravoure maar vooral was ik onder de indruk van Sophia Anne Caruso als Girl die me diep weet te raken en van songs als 'Life On Mars' en 'No Plan' buitenaards mooie juweeltjes maakt. Amy Lennox heeft met de rol van Elly een significant aandeel in de voorstelling en is prachtig in een bijna jazzy versie van 'Changes'. 

Vaak is het met dit soort voorstellingen het beste om je maar direct over te geven en het geheel over je heen te laten komen. Voor mij zat dat moment al in het begin van de musical toen een wilde geisha uit het videobeeld op het toneel stapte in 'It's No Game'. Heerlijk eigenzinnig en maf. Ik heb zeer genoten al kan ik me voorstellen dat het niet ieders 'cup of tea' is gezien de erg wisselende recensies na de Londense première. 

Navrant blijft natuurlijk wel dat na zijn dood in januari 2016 David Bowie met 'Lazarus' een eerste maar ook gelijk zijn laatste theatervoorstelling heeft gemaakt. Een indrukwekkend testament.

Deze voorstelling zag ik 's middags op woensdag 28 december 2016
  
© foto's Johan Persson en Jan Versweyveld

She Loves Me - Menier Chocolate Factory

Die avond ga ik naar de Chocolate Factory, altijd een fijn theater om te komen, met kwaliteitsproducties en hun jaarlijkse musical rond de feestdagen is min of meer een traditie. 

Dit jaar is gekozen voor 'She Loves Me' uit 1963 met muziek van Jerry Bock en teksten van Sheldon Harnick, die een jaar later het grootste succes uit hun carrière zouden maken met 'Fiddler On The Roof'. 'She Loves Me' was voor het laatst op West End te zien in 1994 en kende in 2016 nog een Broadway revival.  Joe Masteroff's script is gebaseerd op het Hongaarse toneelstuk 'Parfumerie' van Miklos Laszlo dat bijvoorbeeld ook de basis vormde voor de film 'You've Got Mail'.

'She Loves Me' speelt zich grotendeels af in de parfumerie van Mr Maraczek in het Boedapest van de jaren dertig. Naast eigenaar Mr Maraczek werkt ook de betrouwbare Ladislav Sipos in de winkel, een jonge leergierige bezorger Arpad Laszlo en de eeuwig jonge, althans dat denkt ze zelf, Ilona Ritter die een geheime affaire heeft met de minzame Steven Kodaly. De enthousiaste Amalia Balash die pas in de winkel werkt en de verlegen Georg Nowack hebben een soort van haat-liefde verhouding met elkaar. Beter gezegd, ze kunnen elkaar niet luchten of zien.

Maar beiden zijn verwikkeld in een spannende amoureuze briefwisseling met een anonieme tegenpartij. Wat ze niet weten is dat ze met elkaar corresponderen. In december komen de twee briefschrijvers overeen om elkaar dan eindelijk te gaan ontmoeten in Café Imperiale. Maar als Georg daar aankomt en ziet dat Amalia zijn geheime pen vriendin is, wordt het te heet onder zijn voeten, en Amalia blijft in het ongewisse over wie haar geheime liefde nu werkelijk is ... 

In de aanloop naar de Kerstdagen en de verwikkelingen die volgen groeien Georg en Amalia langzaam maar zeker naar elkaar toe. Maar pas als Georg één van haar brieven voorleest, wordt voor Amalia eindelijk duidelijk dat hij altijd haar grote liefde is geweest.

Het verhaal klinkt mierzoet en dat is het eigenlijk ook. En het subplot dat deze musical wat meer gewicht en drama lijkt te willen geven, voelt eerlijk gezegd vrij overbodig. 

Het prachtige sprankelende en vergulde design van de set en de kostuums van Paul Farnsworth en het lichtplan van Paul Pyant, versterken het gevoel van deze show. Het is kleurrijk en licht, bijzonder smaakvol maar ook een beetje kitscherig. En het is verbazingwekkend om te zien dat dit allemaal op het kleine toneel van de Chocolate Factory mogelijk blijkt. Vier kleine draaischijven zorgen ervoor dat in een mum van tijd een straatje in Boedapest transformeert in het interieur van de winkel. Het zijn prachtige glinsterende plaatjes als het donker wordt en het licht door de pastel gekleurde parfumflesjes in de etalage schijnt. En kleine effecten als het neerdwarrelen van herfstbladeren en sneeuwvlokken geven niet alleen het verglijden van de seizoenen weer, maar versterken ook het comfortabele gevoel. 

De score, in nieuwe arrangementen van Jason Carr, kent geen zwakke momenten en wordt met verve uitgevoerd door het kleine orkest onder leiding van Catherine Jayes. Prachtige ensemblenummers als 'Good Morning, Good Day' en 'Twelve Days To Christmas', het melancholieke 'Dear Friend' maar ook veel  songs met humor en de inventieve teksten van Harnick zoals 'No More Candy' en het heerlijke 'A Trip To The Library'. Of het tweeluik 'Vanilla Ice Cream' en 'She Loves Me' waarin Amalia haar liefde voor Georg bezingt en andersom, aarden in de beste Broadway tradities.

De cast die op het toneel staat is zonder uitzondering perfect. Mark Umbers is uitstekend als de ietwat norse en onhandige Georg en Scarlett Strallen speelt Amalia met veel verve en zingt uiteraard subliem. Katherine Kingsley is briljant en kwetsbaar. Haar rol is die van de blonde stoeipoes Ilona, die na een stormachtige affaire met haar wispelturige collega Steven, verdienstelijk vertolkt door Dominic Tighe, uiteindelijk toch haar geluk vindt bij de optometrist Paul die ze in de bibliotheek heeft ontmoet. In de overige rollen vallen zeker Callum Howells op als de jonge Arpad, Les Dennis als de mopperende Maraczek en Cory English, die de scène steelt als de ober in de restaurant-scène.

Regisseur Matthew White pretendeert met deze welkome revival van 'She Loves Me' ook niet meer dan het werkelijk is. Een enorm charmante, onweerstaanbare en vooral briljant geschreven musical. Heerlijk ouderwets maar zeker niet sentimenteel. 

Deze voorstelling zag ik 's avonds op dinsdag 27 december 2016
  
© foto's Alistair Muir en Tristram Kenton

Hedda Gabler - Lyttelton - National Theatre

De volgende dag zie ik de matinee van 'Hedda Gabler' in het National Theatre. Dit klassieke toneelstuk van Ibsen uit 1890 is in deze versie in een nieuwe vertaling van Patrick Marber getransformeerd naar een hedendaags en vooral relevant en verrassend stuk. Geregisseerd door Ivo van Hove die hiermee zijn debuut maakt als regisseur voor het NT. Maar de belangrijkste reden voor mij om te boeken is Ruth Wilson in de titelrol die jaren geleden in het Donmar Warehouse al veel indruk op me maakte in 'Anna Christie' tegenover Jude Law. 

Hedda is bijna dertig en heeft gekozen voor een comfortabel leven door te huwen met Tesman, een succesvol maar saaie academicus. Beiden zijn ongelukkig en hun keuze lijkt te zijn ingegeven door de ratio en niet door gevoel. De eerste signalen van wanorde in hun bestaan tekenen zich af als Lovborg komt opdagen, een rivaal van Tesman en voormalig geliefde van Hedda. Hij is niet alleen een grote concurrent maar heeft, zo blijkt een belangrijk manuscript geschreven. Lovborg heeft nu een relatie met Elvsted, een schoolvriendin van Hedda. Hedda verblind door jaloezie over hun geluk moedigt Lovborg, die nogal wat drankproblemen kende, aan om samen met Brack, de compagnon van Tesman, naar een feest te gaan. De toevallige vondst van het manuscript die avond en de dramatische gebeurtenissen die daarop volgen leiden uiteindelijk tot een ultieme wanhoopsdaad van Hedda. 

Ruth Wilson is fantastisch in de titelrol. Al op het moment dat je als publiek de zaal binnenkomt is ze op het toneel, met de rug naar de zaal zittend aan een piano en er dissonante klanken klinken. Haar vertolking grijpt je vanaf dat moment en laat je niet meer los. Een vrouw bijna letterlijk gevangen in de kleine wereld om haar heen. Ze observeert maar lijkt er nauwelijks meer deel  van uit te maken. Een vrouw ooit met dromen en ambities die zich geen raad meer weet met haar lege en saaie bestaan. Een vrouw met nog onuitgesproken geheimen. Ruth Wilson betovert, haar spel is op momenten subtiel en bijna zachtmoedig, dan weer koel en gereserveerdheid of vol razernij en vuur. Ze maakt van Hedda een impulsieve vrouw, allesbehalve sympathiek maar gunt je als publiek wel een kans om in haar werkelijke belevingswereld te treden.

Naast Wilson's vijf sterren performance maken ook haar tegenspelers indruk, met Kyle Soller als ambitieuze echtgenoot Tesman, Chukwudi Iwuji als voormalig minnaar Lovborg en Rafe Spall als een immorele geslepen bijna agressieve Brack. 

Hulde ook voor de creatives van deze productie. De handtekening van Ivo van Hove en zijn team is onmiskenbaar. Een woest en duister verhaal dat compleet contrasteert met de bijna ijzige helderheid van de set en de subtiele belichting door Jan Versweyveld en de kostuums van An D'Huys. Ook muziek versterkt de emoties in een wisselwerking met het verhaal, zoals Joni Mitchell's melancholieke 'Blue' dat tussen de verschillende aktes te horen is en fragmenten van songs van Jeff Buckley en Nina Simone.   

Deze 'Hedda Gabler' is zeker aan te raden, niet alleen door de inspirerende visie van de regisseur, maar vooral door een briljante vertolking van de geplaagde hoofdrol door Ruth Wilson.

Deze voorstelling zag ik 's middags op dinsdag 27 december 2016  

© foto's Jan Versweyveld

Half A Sixpence - Noël Coward Theatre

Boxing Day in Londen, niet dat ik daar veel van meekrijg overigens. Eind van de middag aangekomen, opgefrist in het hotel, snel een hapje eten en dan naar het Noël Coward Theatre voor de eerste voorstelling. Traditiegetrouw stap ik als ik weer in Londen ben als eerste uit op Piccadilly Circus en die eerste blik op alle hel verlichte theaters op Shaftesbury Avenue geeft me toch altijd weer een beetje het gevoel van thuiskomen. Die avond zie ik de transfer van 'Half A Sixpence' vanuit Chichester dat daar in de zomer van 2016 met veel succes speelde en sinds het eind oktober op West End te zien is.

'Half A Sixpence' vind de oorsprong in het begin van de jaren '60 toen de musical met Tommy Steele in de hoofdrol veel succes had op West End en Broadway en in 1967 werd verfilmd. Al in 2008 toont Cameron Mackintosh interesse in een revival van de musical maar die plannen worden op de lange baan geschoven als blijkt dat de rechten pas in 2015 vrij komen.

En hoewel de musical uiteraard sterk leunt op de oorspronkelijke versie met muziek van David Heneker en een script van Beverley Cross voelt deze versie van 'Half A Sixpence' als compleet nieuw. Julian Fellowes schreef het herziene script waarbij hij zich meer liet inspireren op de oorspronkelijke bron van de musical, de roman 'Kipps : The Story Of A Simple Soul' van H.G. Wells uit 1905. De score werd compleet bewerkt, herschreven en van nieuwe composities voorzien door George Stiles en Anthony Drewe.

De musical vertelt het verhaal van Arthur Kipps, een jonge bescheiden maar enthousiaste jongeman, die is opgevoed door zijn oom en tante en in 1904 vanuit New Romney naar Folkestone vertrekt om daar zijn geluk te beproeven. Dat betekent wel dat hij zijn jeugdliefde Ann Pornick moet achterlaten maar de twee beloven elkaar de eeuwige trouw. En om dat te bezegelen geeft Arthur aan Ann de helft van een sixpence muntje. 

Eenmaal in Folkestone en een aantal jaren later lijkt hij haar vergeten, hij heeft een betrekking als assistent in de stoffenwinkel van Mr Shalford en ontmoet daar de charmante Helen Walshingham, een dame uit de upper class met het hart op de juiste plaats, die in de avonduren lesgeeft. Gebeurtenissen komen in een stroomversnelling als door een toevallige ontmoeting met acteur en toneelschrijver Chitterlow blijkt dat Arthur een fortuin heeft geërfd. Helaas krijgt Arthur dan te maken met de inhalige familie van Helen die hun kansen op een nieuw fortuin aan de horizon zien gloren. En als hij ook Ann weer tegenkomt,  staat Arthur in de liefde voor een lastige keuze.

Hoofdrolspeler Charlie Stemp pas 22 jaar heeft de meest beknopte bio die ik in het programmaboek tegenkom met maar twee eerdere musicals, de internationale tour van 'Mamma Mia!' en als ensemble in 'Wicked'. Niettemin draagt hij de voorstelling in een fantastische vertolking van de hoofdrol in een enthousiasme en bravoure zoals je maar zelden ziet. Chapeau! 

Ook de overige rollen zijn om van te smullen. De twee vrouwen in het leven van Kipps worden weergaloos vertolkt. Devon-Elise John als Ann bezorgt me kippenvel met haar versie van 'Long Ago' en het is heerlijk om Emma Williams na 'Mrs Henderson Presents' weer te zien stralen, al is haar rol als Helen Walshingham wat meer bescheiden. Ian Bartholomew overtuigt in zijn rol als Chitterlow. Overigens is zijn grote nummer dat op de cast CD nog te horen is als 'Back The Right Horse' voor Londen herschreven als 'The Joy Of The Theatre' en een passende ode aan het theatervak geworden en sinds kort ook op Spotify als bonus aan de cast CD toegevoegd. 

Ook vermelding verdient zeker Vivien Parry die de rol van Mrs Walshingham briljant vertolkt en in de tweede akte zorgt voor de komische noot. Het ensemble krijgt ook meer dan genoeg kansen in de vele heerlijke ensemblenummers als 'If The Rain's Got To Fall', 'Pick Out A Simple Tune' en uiteraard 'Flash, Bang, Wallop', briljant gechoreografeerd door Andrew Right.

Mackintosh lijkt kosten noch moeite gespaard  te hebben om deze 'Half A Sixpence', onder regie van Rachel Kavanaugh, tot een succes te maken. Het design van de set en kostuums door Paul Brown ademen grote klasse. Het ziet er vrij traditioneel uit maar door de toevoeging van de belichting van Paule Constable en het videodesign van Luke Halls is het ronde podium door een ingenieus functionerende draaischijf binnen een mum van tijd getransformeerd naar een andere setting. Ongelooflijk dat dit allemaal op het relatief kleine toneel past en voor een orkestbak is dan ook geen ruimte. Het 12-koppige orkest speelt de score, met de briljante orkestraties van William David Brohn, hoog verscholen op het achtertoneel.

Ik geef toe 'Half A Sixpence' is niet wereldschokkend en vernieuwend maar als je alle zintuigen geprikkeld wilt hebben in een hartverwarmend verhaal met een lach en een traan is een bezoek aan het Noël Coward Theatre toch een absolute must. Gezien de bulderende staande ovatie aan het slot was ik niet de enige die er zo over dacht. Vergeet vooral niet tot het slot te blijven want de reprise van 'Pick Out A Simple Tune' waarbij de hele cast na het slotapplaus nog eens met een banjo opkomt is een bonus.

'Half A Sixpence' is dan ook een zeer geslaagde musical die hoog scoort op alle fronten en opgetogen en met een brede glimlach verlaat ik het theater met de belofte aan mezelf dat deze musical zeker weer bij een volgend bezoek op het programma staat. 

Deze voorstelling zag ik 's avonds op maandag 26 december 2016  

© foto's Manuel Harlan

The Deep Blue Sea - Lyttelton - National Theatre

Voor alweer de laatste voorstelling van dit reisje naar Londen is het naar de South Bank waar ik in het National Theatre het toneelstuk 'The Deep Blue Sea' zie. Geschreven door Terence Rattigan in 1952 en geïnspireerd op zijn geheime relatie met Kenny Morgan en de nasleep daarvan. 

Het verhaal speelt zich af in een appartement in Ladbroke Grove in Londen. Hester Collyer wordt door haar buren gevonden na een mislukte poging tot zelfdoding. Gedurende de dag ontvouwt zich het verhaal wat haar tot deze wanhoopsdaad heeft doen besluiten. Over een stormachtige affaire met Freddie Page, een piloot uit de Royal Air Force en haar mislukte huwelijk met rechter Sir William Collyer. En over de verwantschap die ze vindt bij Mr. Miller, een geroyeerd arts die in hetzelfde appartementencomplex woont en die zich over haar ontfermt.

Hoewel het stuk trouw blijft aan de tijd en de setting waarin Rattigan het heeft geschreven is het opmerkelijk hoe zeer 'The Deep Blue Sea' ook nog van deze tijd blijkt. Enerzijds door de sombere maar hartstochtelijke regie van Carrie Cracknell maar ook door de indrukwekkende vormgeving van Tom Scutt (design) en Guy Hoare (licht), de soms dreigende muziek van Stuart Earl en het beklemmende geluidsontwerp van Peter Rice. 

De gigantische set, het huis met doorzichtige wanden, in sombere tinten blauw en grijs met voortdurende schimmen van buren en geluiden die het dagelijkse leven echoën en zich niet bewust zijn van het lot van Hester. Gecombineerd met de vaak sombere belichting voelt het design bijna als een uitvergroting van de belevingswereld van de hoofdpersoon. Voortdurend aanwezig als een dreigende ondertoon van een niet meer te vermijden noodlot. Bij tijden zelfs claustrofobisch waardoor je als toeschouwer bijna snakt naar wat ruimte en licht. 

Het is een triest en melancholisch stuk al glimpt er aan het eind en in de verte wel een sprankje hoop. Helen McCrory speelt prachtig en waar het gevaar met dit soort rollen erin schuilt om compleet over the top te gaan is McCrory's Hester bijna kalm en helder, en gezien de omstandigheden buitengewoon rationeel terwijl ze zich continu bewust lijkt van haar lot. Maar ook breekbaar en fragiel. Ze kiest bewust voor de moeilijke weg als ze zich realiseert dat haar minnaar niet meer terugkomt en ze het veilige aanbod van haar saaie ex-echtgenoot afslaat. 

Tom Burke maakt indruk als de cynische Freddie, de vergeten oorlogsheld die aan de drank is geraakt en het trieste lot van Hester eigenlijk niets meer interesseert. Peter Sullivan is prachtig als Collyer die gevangen zit in zijn onvermogen om Hester duidelijk te maken wat hij werkelijk voelt. Steun vindt Hester pas bij de homoseksuele Mr Miller, de outcast die uit zijn ambt is gezet en in de gevangenis heeft gezeten. Een sublieme rol van Nick Fletcher, die haar er uiteindelijk van kan overtuigen om de juiste beslissing te nemen. 

'The Deep Blue Sea' is een prachtig maar triest stuk waarmee Rattigan zijn tijd in het na-oorlogse Engeland ver vooruit bleek en ruim zestig jaar later nog steeds imponeert. Zeker in deze indrukwekkende versie van het National Theatre met Helen McCrory in een glansrol.

Deze voorstelling zag ik 's avonds op zaterdag 17 september 2016  


© foto's Richard Hubert Smith

Groundhog Day - The Old Vic

De volgende middag staat de tweede van de musicals op het programma die de belangrijkste reden vormden voor dit reisje naar Londen : 'Groundhog Day' in The Old Vic. Net als 'Into The Woods' gisteren speelt ook deze productie dit weekend de laatste voorstellingen. Op de valreep dus want hoewel de première voor Broadway inmiddels is aangekondigd zijn de verdere plannen voor West End nog niet definitief.

'Groundhog Day' gaat over de cynische weerman uit Pittsburgh Phil Connors die samen met zijn producer Rita Hanson met tegenzin vertrekt naar het plaatsje Punxsutawney in Pennsylvania om verslag te doen van een daar populair jaarlijks evenement. Op 2 februari doet de geliefde bosmarmot, die niet geheel toevallig ook Phil heet, een wilde gooi naar het mogelijke begin van de langverwachte lente. 

Connors neemt intrek in een groezelige bed & breakfast en denkt de volgende dag even verslag te doen van de festiviteiten om dan weer snel terug te keren naar de beschaafde wereld. Maar het loopt heel anders als ze in het plaatsje vast komen te zitten door een aanstaande sneeuwstorm. 

Phil wordt de volgende dag ochtend wakker en beseft dat het opnieuw 2 februari is ... Hij wordt gedwongen die dag steeds opnieuw te beleven en de moed zinkt hem in de schoenen. De grote vraag is of Phil inziet dat hij zelf misschien in staat is de loop van de geschiedenis te veranderen? In eerste instantie wordt hij wordt steeds roekelozer, zijn daden hebben immers geen gevolgen. Tot hij zich realiseert dat hij niet almachtig is en niet het lot van iedereen kan bepalen.

De musical is gebaseerd op de gelijknamige film uit 1993 met Bill Murray. Danny Rubin die verantwoordelijk was voor het filmscript  schreef ook het script voor de musical. En de creatives die eerder met veel succes 'Matilda' maakten slaan opnieuw de handen ineen voor deze nieuwe musical. Tim Minchin schreef tekst en muziek, Matthew Warchus regisseert, en Peter Darling en Rob Howell zijn de choreograaf en designer terwijl Hugh Vanstone tekent voor het lichtplan.

Hoewel het lastig is te duiden wat 'Groundhog Day' nu zo fantastisch maakt, is het vooral de samenhang in al die disciplines die deze geniale en vooral onconventionele musical oplevert. Hoewel de knappe score van Tim Minchin eigenlijk geen nummers kent die direct blijven hangen, spreekt de melodieuze muziek wel direct tot de verbeelding en lijkt geïnspireerd door vele muziekstijlen en dat levert een coherente mix op variërend van rock tot blue grass en folk. Het is wel jammer dat in het programma geen song- of scènelijst staat zodat het gissen blijft naar de songtitels. Uitzondering is het prachtige duet 'Seeing You' tussen Phil en Rita, dat ook door Tim Minchin al diverse malen is opgevoerd.

Trouw aan het thema van de alsmaar terugkerende 'Groundhog Day' blijft ook de musical continu in beweging. In het eerste half uur waarin Phil tot de ontdekking komt dat hij zich in een tijdsvacuüm bevindt, zien we steeds na elkaar dezelfde scène die bij iedere herhaling subtiel verandert. Je voelt als publiek bijna hoe de helse chaos in het hoofd van Connors ontstaat als hij zich zijn lot realiseert. 

Een eerste blik op de geniale set van Howell is er al voor aanvang als in een gigantisch raamwerk dat een isobarenkaart met allerlei weer-symbolen verbeeldt, weerman Connors op talloze schermen wordt geïntroduceerd. Een ingenieus systeem van onafhankelijk van elkaar bewegende draaischijven zorgt er voor dat het ensemble voortdurend in beweging kan zijn om de inventieve choreografie van Darling vorm te geven en de knappe decors binnen enkele momenten gewisseld zijn. 'Groundhog Day' zit bovendien vol met visuele grappen, inventieve illusies dankzij Paul Kieve en een vette knipoog naar meer traditionele musicals in de verrassende ietwat absurde shownummers.

De eigenzinnigheid van de makers is ook te prijzen als Georgina Hagen als haar karakter Nancy de tweede akte mag openen met een ballad waarin ze niet alleen haar lot in de show, als one-night stand van Phil, bezingt maar ook het feit dat ze altijd in dit soort rollen wordt gecast. Het typeert 'Groundhog Day' en is een voorbeeld van hoe deze musical je als publiek alert houdt en je continu op het verkeerde been zet. 

Andy Karl speelt de zelfgenoegzame Phil Connors op sublieme wijze en is in staat om het publiek mee te voeren in zijn cynische harde gedachtewereld en de veranderingen die hij doormaakt. Als een metafoor waarbij de bittere kou en snijdende sneeuwstormen aan het slot plaatsmaken voor een lente die voorzichtig aanbreekt en waarbij ook Phil veranderd lijkt te zijn als hij in Punxsutawney de ware liefde ontdekt. Carlyss Peer als Rita Hanson speelt haar rol zeer verdienstelijk al is het wel jammer dat de focus meer ligt op de andere hoofdrol. Hetzelfde geldt voor het ensemble dat meer dan uitmuntend is, maar vrij anoniem blijft en niet echt de kans krijgt om individueel te stralen, behalve misschien de rollen van Nancy (Georgina Hagen), Mrs Lancaster (Julie Jupp) en Ned Ryerson (Andrew Langtree).

De musical 'Groundhog Day' is niet alleen erg onderhoudend, grappig, vrolijk en gevat maar heeft tegelijkertijd ook een diepgaande en bijna sombere ondertoon en de makers zijn er met glans in geslaagd om dat sentiment op het publiek over te brengen. Ik verlaat opgetogen en ontroerd The Old Vic en hoop van ganser harte dat deze sublieme musical de transfer naar West End maakt.

Deze voorstelling zag ik 's middags op zaterdag 17 september 2016  

© foto's Manuel Harlan

Into The Woods - Menier Chocolate Factory

Vrijdag een heerlijke dag in Londen en ik verheug me die avond op 'Into The Woods' in de Chocolate Factory. Sinds 'Sunday In The Park With George' in 2005  heb ik daar al vele mooie producties mogen zien en verwacht dan ook veel van deze Sondheim.

De klassieker met muziek en teksten van Stephen Sondheim en script van James Lapine brengt de karakters uit verschillende sprookjes van Grimm en Perrault bij elkaar in een bont geschakeerd verhaal over een ongewild kinderloos bakkersechtpaar dat in hun verlangen naar een nakomeling de bijna onmogelijke uitdaging van een heks aanneemt om zo hun grootste wens in vervulling te doen gaan. In hun zoektocht die niet zonder gevaren is, komen ze verschillende karakters tegen zoals Little Red Ridinghood, Jack en zijn moeder, Cinderella en haar stiefzussen en Rapunzel. De kracht van 'Into The Woods' ligt zeker ook in de structuur die Sondheim en Lapine hebben ontwikkeld en waarbij de pauzefinale 'Ever After' niet het einde van de voorstelling lijkt maar slechts de opmaat blijkt voor de tweede akte waarbij de volwassen thema's in de bekende sprookjes genadeloos worden blootgelegd en meer in onze tijd resoneren dan je zou kunnen denken.

Het New Yorkse Fiasco Theater brengt hun eigenzinnige interpretatie van de voorstelling waarmee ze een paar jaar geleden Off-Broadway veel succes hadden nu naar Londen. Tien acteurs-muzikanten en een pianist brengen de score van Sondheim en 'Into The Woods' tot leven. 

Tijdens de run in de Chocolate Factory zijn drie castleden uit New York vervangen en tijdens mijn voorstelling zie ik dan ook Harry Hepple als Baker, Steffan Lloyd-Evans als Wolf/Cinderella's Prince en Laura Tebbut als Baker's Wife.

Altijd heerlijk om weer in de intieme setting van de Chocolate Factory te zitten en heb veel zin in de voorstelling. De set is inventief ontworpen door Derek McLane en zou evengoed het binnenwerk van een piano kunnen zijn of een grote rommelzolder. De symmetrisch aangebrachte dikke touwen tegen de achterwand zijn misschien de snaren maar door de uitgekiende belichting van Christopher Akerlind lijkt het op momenten soms een dichtbegroeid bos.

De voorstelling begint al vrij onconventioneel als de spelers gewoon op komen lopen, een beetje nonchalant met het publiek praten en hun plek innemen en zich voorbereiden. Eigenzinnigheid is altijd te prijzen denk ik nog, tot in de loop van de eerste akte mijn irritaties ongekende vormen beginnen aan te nemen en ik serieus overweeg om in de pauze weg te gaan. Dat heb ik uiteindelijk niet gedaan maar tussen mij en deze 'Into The Woods' komt het niet meer goed.

Voor mij is het typisch een geval van een concept dat genadeloos aan alle vergezochte en bij elkaar geraapte ideeën ten onder gaat. 'Into The Woods' onder regie van Noah Brody en Ben Steinfeld mist visie en structuur en het is alsof door iedereen uit de cast tijdens het maakproces het ene flauwe idee na het andere is geopperd en door de makers gedachteloos is omarmd. Ik hou heel erg van absurde humor maar deze grappen en grollen gaan echt compleet aan mij voorbij. Het is vooral erg flauw en kinderachtig, vergezocht en soms onnodig suggestief. Van de lelijke kostuums en de gepunnikte pruik van Rapunzel, stokpaardjes met, hoe origineel, kokosnoten als het geluid van de hoeven of papiertjes als vogels ... Ugh ... De lijst is eindeloos.

Voor mij was ook de muzikale omlijsting storend waarbij muzikaal leider Evan Rees het er vooral aan gelegen lijkt om alle subtiliteit in de score van Sondheim teniet te doen door hard op de piano te rammen. Ook de keuze voor de andere instrumentatie is nogal apart met getokkel op houten blokjes of een kinder-xylofoon uitgevoerd door de acteurs die daarbij de plank ook regelmatig mis slaan.

Deze 'Into The Woods' is vooral een ensemblestuk dus niet alle solisten zijn de beste zangers maar goed er zijn er ook die in positieve zin opvallen zoals Patrick Mulryan als Jack en Vanessa Reseland als The Witch of de twee nieuwe castleden Harry Hepple als Baker en Laura Tebutt als zijn vrouw. Vooral Hepple is prachtig in zijn laatste monoloog. Maar ik heb me ook zitten ergeren aan Andy Grotelueschen als Milky White, niet grappig, en Emily Young die helaas twee rollen speelt Little Red en Rapunzel, gewoonweg irritant. 

Om toch een beetje positief te eindigen de a-capella samenzang tussen de vrouwelijke ensembleleden op bepaalde momenten is prachtig en bij 'Children Will Listen' krijg ik zowaar even kippenvel. Ik had dat gevoel tijdens deze voorstelling graag vaker gehad.

Ik hoop van harte dat de eerstvolgende musical in de Chocolate Factory 'She Loves Me' me een stuk beter gaat bevallen. Maar goed veel slechter dan deze avond kan het naar mijn mening zeker niet worden. 

Deze voorstelling zag ik 's avonds op vrijdag 16 september 2016  

© foto's Catherine Ashmore