As You Like It - Olivier - National Theatre

Na de tragedie 'Hamlet' op zaterdag is het maandag tijd voor een totaal andere Shakespeare, de komedie 'As You Like It'. Het is voor het eerst in bijna veertig jaar dat deze opnieuw in het National Theatre staat en ik zie deze avond de eerste preview in het imposante Olivier auditorium. 

Ferdinand wordt door Frederick verbannen uit het hof en leeft in ballingschap in het bos van Arden. Zijn dochter Rosalind wordt gedwongen te blijven om haar nicht Celia, Frederick's dochter, gezelschap te houden. Orlando de Bois de jongste zoon van de overleden Rowland de Bois wordt door zijn oudere broer Oliver gedwongen in armoede te leven. Maar Orlando komt in opstand en besluit de strijd aan te gaan door voor zijn erfdeel te worstelen. Daar ontmoet hij Rosalind en hij wordt verliefd.

Frederick verbant intussen ook Rosalind omdat hij voorvoelt dat zij een bedreiging kan vormen voor zijn hof. Celia gaat met haar mee en samen gaan ze op zoek naar Ferdinand in het bos van Arden. Voor hun beider veiligheid vermommen ze zich, Rosalind als de jongen Ganymede en Celia als zijn zuster Aliena en ze overtuigen de dwaas Touchstone hen te vergezellen. 

Orlanda hoort van een complot van zijn broer om hem te vermoorden en ook hij vlucht naar het bos. Hij ontmoet Rosalind als jongen en zij daagt Orlando, die ziek van liefde is, uit om Ganymede het hof te maken als ware hij Rosalind. Ook elders in het bos bloeit de liefde op tussen de herder Silvius en herderin Phebe die op haar beurt valt voor de charmes van Ganymede en Touchstone die als een blok gaat voor een het boerenmeisje Audrey.

Ondertussen wordt Oliver naar het bos gestuurd om Orlando op te jagen, maar nadat zijn leven wordt gered door zijn broer krijgt hij berouw om zijn vroegere daden en wordt verliefd op Aliena. Ondertussen belooft Ganymede aan Orlando dat hij de echte Rosalind tevoorschijn zal laten komen zodat alle geliefden uiteindelijk kunnen trouwen.

'As You Like It' is een bevreemdend toneelstuk en bij vlagen zelfs vrij raar en surrealistisch. Bijna sketchmatig te noemen en niet al te serieus. En gelukkig benadert regisseur Polly Findlay het stuk ook op een humoristische manier. 

Dat gevoel wordt zeker versterkt door het decorontwerp van Lizzie Clachan en de kostuums van Christina Cunningham. Bij binnenkomst is de volledige set al zichtbaar en ik denk nog dit is wel het meest afgrijselijke ontwerp dat ik in Londen heb gezien sinds 'Annie Get Your Gun' van een paar jaar geleden in de Young Vic. Het hof van Frederick lijkt getransformeerd naar de beursvloer in de City. Kil en afstandelijk met een helle belichting. De chaos neemt alleen maar toe als er een soort gênante American Wrestling scène volgt. 

Maar schijn bedriegt en de visuele transformatie van een gewone kantoorvloer naar het bos van Arden is meer dan spectaculair en zorgt voor een spontaan applaus uit het publiek. Langzaam worden alle tafels en stoelen die onzichtbaar aan elkaar verbonden lijken, omhoog getild tot hoog in de nok van het auditorium en ondertussen schuift de complete vloer naar achter en vormt het kantoormeubilair geholpen door de prachtige belichting van Jon Clark ineens in het bos van Arden. Bijna adembenemend en het werkt als een droom en ineens ben je als toeschouwer in een andere sobere realiteit. 

Het geeft het stuk een bijzondere sfeer zeker ook geholpen door het muzikale landschap dat is gecreëerd door Orlando Gough. Al zijn er keuzes gemaakt die ik niet volledig begrijp. Er is een koor van zo'n twaalf mensen die op de achtergrond in het bos aanwezig zijn en vogel- en dierengeluiden maken of alleen maar op één van de stoelen hoog boven het toneel zitten. Bijzonder grappig is dan wel weer dat Rosalie Craig op een gegeven moment in een wit gebreide trui op handen en voeten de set op komt kruipen. Waarom denk ik nog, tot het moment dat ze begint te blaten en er meer 'schapen' op de scène verschijnen.

De cast is enorm en door het nogal chaotische verhaal is het lastig om een band met de vele karakters op het toneel te voelen. Uitzondering vormen zeker Rosalie Craig en Patsy Ferran. Craig straalt als de koppige Rosalind en weet de twee gezichten van haar androgyne karakter prachtig te verbeelden. Ferran is bijzonder grappig als Celia en weet met maar één oogopslag het publiek te bespelen en te vertederen. En bovenal de chemie tussen beide actrices is authentiek en volledig geloofwaardig. 

In de overige rollen valt Joe Bannister op als de smoorverliefde Orlando, Mark Benton als rots in de branding en de trouwe metgezel Touchstone en Audrey een erg grappige rol van Siobhan McSweeney. Leuk om trouwens in één van de bijrollen Amiens weer eens Fra Fee te zien, die overigens ook een prachtig lied mag zingen.

Ik denk dat je met dit stuk een liefde- of haatverhouding hebt, gezien de plaatsen die na de pauze leeg waren. En ook de critici waren bijzonder verdeeld na de première en de waarderingen varieerden dan ook van één tot vijf sterren. Ik vond het een frisse goed gemaakte moderne interpretatie van een klassieker, die liefde op de voorgrond stelt en dat kunnen we in deze tijd best gebruiken.  

Ga 'As You Like It' vooral zien om zelf een oordeel te vormen en dat kan nog tot en met 5 maart 2016.

Deze voorstelling zag ik 's avonds op maandag 26 oktober

© foto's Johan Persson