'Gypsy' de musical met muziek van Jule Styne, teksten van Stephen Sondheim en script van Arthur Laurents uit 1959 wordt algemeen beschouwd als één van de grootste klassiekers in de Broadway geschiedenis. Maar het duurt tot 1973 voor 'Gypsy' voor het eerst en voor het laatst op West End te zien is met Angela Lansbury in de hoofdrol. De musical is in New York in verschillende revivals te zien met onder andere Tyne Dale, Bernadette Peters en Patti LuPone als Rose, en werd vereeuwigd op film met Rosalind Russell en voor TV met Bette Midler. Maar het duurt tot maart 2015 voor 'Gypsy' weer te zien is in Londen.
'Gypsy' is gebaseerd op de memoires uit 1957 van Gypsy Rose Lee en speelt zich af in het Amerika van begin jaren '20 waarin we kennis maken met Rose een gedreven maar nogal dominante moeder die vastberaden is haar dochters tot grote vaudeville-sterren te maken. June is het getalenteerde kindsterretje, en in de ogen van moeder zeer succesvol in haar act 'Baby June And Her Newsboys', haar oudere zusje Louise is eerder verlegen, staat niet graag in de aandacht en heeft duidelijk veel minder talent. In Seattle blijkt dat Uncle Jocko die nieuw talent scout voor zijn Kiddie Show minder overtuigd is van de act en wijst hen af. Furieus en vastbesloten om het grote succes te vinden, besteelt ze haar vader en trekt ze naar Los Angeles samen met Herbie, inmiddels hun manager en Rose's minnaar.
De jaren verstrijken, June en Louise zijn jong volwassenen maar treden nog steeds op met dezelfde act die nu omgedoopt is tot 'Dainty June And Her Farmboys'. Het succes blijft uit maar in New York krijgen ze de kans te auditeren voor de belangrijke Mister Grantziger die wel wat ziet in June en belooft van haar een grote actrice te maken op voorwaarde dat Rose zich niet langer met haar bemoeit. Een aanbod dat zij resoluut afwijst. Ondertussen reizen ze verder maar als ze op het treinstation van Omaha op punt van vertrekken staan, blijkt niet alleen dat een aantal van haar jongens het gezelschap wil verlaten, maar komt Rose er ook achter dat June haar eigen geluk wil en haar moeder heeft verlaten.
Maar Rose blijkt ontembaar en richt haar pijlen nu volledig op Louise. De nieuwe act 'Louise and Her Hollywood Blondes' wordt door Herbie per ongeluk geboekt in een louche stripclub. Omdat ze het geld hard nodig hebben besluiten ze om met hun act daar toch een paar weken op te treden. Rose belooft aan Herbie om daarna haar carrière op te geven en met hem te trouwen. Maar op de laatste dag, als blijkt dat de hoofdstripper is gearresteerd, stelt Rose in haar blinde ambitie voor Louise in haar plaats te laten optreden. Herbie is verbijsterd door dit bizarre voorstel en verlaat Rose.
Louise doet om haar moeder te plezieren de act en in de maanden die volgen wordt ze steeds zelfverzekerder en succesvoller in haar act als de geraffineerde Gypsy Rose Lee. Na een ruzie met Louise blijft Rose verbitterd en alleen achter en realiseert zich nu June, Herbie en Louise haar verlaten hebben, al haar dromen aan gruzelementen liggen. Ze wordt gedwongen zichzelf een spiegel voor te houden en haar demonen uit het verleden te verjagen. Of gloort er toch nog wat licht aan de horizon ?
De jaren verstrijken, June en Louise zijn jong volwassenen maar treden nog steeds op met dezelfde act die nu omgedoopt is tot 'Dainty June And Her Farmboys'. Het succes blijft uit maar in New York krijgen ze de kans te auditeren voor de belangrijke Mister Grantziger die wel wat ziet in June en belooft van haar een grote actrice te maken op voorwaarde dat Rose zich niet langer met haar bemoeit. Een aanbod dat zij resoluut afwijst. Ondertussen reizen ze verder maar als ze op het treinstation van Omaha op punt van vertrekken staan, blijkt niet alleen dat een aantal van haar jongens het gezelschap wil verlaten, maar komt Rose er ook achter dat June haar eigen geluk wil en haar moeder heeft verlaten.
Maar Rose blijkt ontembaar en richt haar pijlen nu volledig op Louise. De nieuwe act 'Louise and Her Hollywood Blondes' wordt door Herbie per ongeluk geboekt in een louche stripclub. Omdat ze het geld hard nodig hebben besluiten ze om met hun act daar toch een paar weken op te treden. Rose belooft aan Herbie om daarna haar carrière op te geven en met hem te trouwen. Maar op de laatste dag, als blijkt dat de hoofdstripper is gearresteerd, stelt Rose in haar blinde ambitie voor Louise in haar plaats te laten optreden. Herbie is verbijsterd door dit bizarre voorstel en verlaat Rose.
Louise doet om haar moeder te plezieren de act en in de maanden die volgen wordt ze steeds zelfverzekerder en succesvoller in haar act als de geraffineerde Gypsy Rose Lee. Na een ruzie met Louise blijft Rose verbitterd en alleen achter en realiseert zich nu June, Herbie en Louise haar verlaten hebben, al haar dromen aan gruzelementen liggen. Ze wordt gedwongen zichzelf een spiegel voor te houden en haar demonen uit het verleden te verjagen. Of gloort er toch nog wat licht aan de horizon ?
Deze productie onder regie van Jonathan Kent was in 2014 met veel succes in Chichester te zien en heeft voor het grootste gedeelte van 2015 nu de intrek genomen in het Savoy Theatre en werd na de première overladen met 5-sterren recensies. De lat ligt hoog en een beetje gespannen neem ik mijn plaats in de stalls in om bijna drie uur later samen met de rest van het publiek op te veren als Imelda Staunton opkomt om haar zo terecht verdiende staande ovatie in ontvangst te nemen. Het is al vaak gezegd en ook ik was diep onder de indruk. Staunton's Momma Rose is echt fenomenaal.
Ze weet haar karakter vele facetten mee te geven. Niet alleen de lichte humorvolle opdringerige kant van de vastberaden showbiz moeder maar ook de bitterheid en die bijna angstaanjagende drang om te heersen. Langzaam aan krijgen ook de schaduwkanten van haar personage meer en meer vorm als de gekwelde geesten uit haar eigen verleden de overhand nemen. Maar deze vrouw die je zou moeten haten, stelt zich uiteindelijk zo fragiel en kwetsbaar op dat je wel van haar moet houden.
Niet alleen is Staunton een begenadigd actrice maar een geweldig expressieve zangeres die de score van Styne en de teksten van Sondheim alle eer aandoet. Gedreven in 'Some People , bijna vertederend in 'You'll Never Get Away From Me' en fenomenaal in de finale van de eerste akte 'Everything's Coming Up Roses'. Haar tour de force is echter 'Rose's Turn' waarin deze vurige actrice, klein van stuk, boven zichzelf uitstijgt en bijna letterlijk alles geeft aan haar publiek. Verbijsterend goed.
Maar Staunton zou niet tot zulke hoogten kunnen stijgen zonder de rest van het gezelschap dat tot in elke rol uitmuntend gecast is. Lara Pulver is zeer overtuigend in haar vertolking van Louise die haar verleden van zich afschudt en de spotlights kiest in haar adembenemende transformatie van een schuchtere jonge vrouw naar de succesvolle diva Gypsy Rose Lee. Gemma Sutton straalt als June en Peter Davison is de rots in de branding als de ingetogen getergde Herbie.
Anita Louise Combe, Louise Gold en Julie Legrand zijn in 'You Gotta Get A Gimmick' onbetaalbaar als de drie strippers op leeftijd Tessie Tura, Mazeppa en Electra die overduidelijk hun beste tijd al lang achter zich hebben, maar dat zelf niet zo in de gaten hebben.
Ondanks de donkere vaak grimmige ondertoon is 'Gypsy' vooral een viering van de Broadway musical in de meest traditionele zin met showstoppers als 'May We Entertain You' met de kleine wervelwind Isla Huggins-Bear als Baby June en Holly Hazelton als zusje Baby Louise of klassiekers als 'Mr Goldstone' en 'Together Wherever We Go'.
De prachtige set en kostuums van Anthony Ward en het lichtplan van Mark Henderson lijken bijna stille getuigen uit die verdwenen wereld van vaudeville, met de bordkartonnen glamour aan de ene kant en het troosteloze verval achter de scènes. En hoewel de energieke choreografie van Stephen Mear nieuw is, blijven sommige dansroutines trouw aan het origineel van Jerome Robbins.
'Gypsy' is Broadway in de meest pure zin van het woord. Klassiek vormgegeven in zowel structuur als muziek met een heerlijke ouverture en entr'acte. Prachtig intelligent entertainment met diepe emoties en een glansrol voor de onvergelijkbare Imelda Staunton. Ga het vooral zien nu het nog kan !
Deze voorstelling zag ik 's avonds op woensdag 10 juni
© foto's Johan Persson
Deze voorstelling zag ik 's avonds op woensdag 10 juni
© foto's Johan Persson
